Wat is de drijvende kracht achter een beloningssticker?

Intrinsieke- en excentrieke motivatie
Om hier zicht op te krijgen, moeten we terug naar de basis. Wat is motivatie? Motivatie helpt je in beweging te komen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen intrinsieke- en extrinsieke motivatie. Intrinsieke motivatie komt van binnenuit, vanuit jezelf. Extrinsieke motivatie komt van buitenaf. De juf of meester stimuleert je en zet je aan. Al dan niet met een beloning. Intrinsieke motivatie staat hoog in het vaandel, maar niet alle leerlingen zijn uit zichzelf  intrinsiek gemotiveerd en zo blijft extrinsieke motivatie over. Hier komt de rol van de leerkracht  naar voren. Hoe zorg je ervoor dat de leerling aan de slag gaat, iets nieuws probeert en zo zijn drijfveer te pakken krijgt.


Alles is moeilijk voor het makkelijk wordt
Leren is niet altijd leuk maar als je begrijpt dat leren, door te doen, je vooruit helpt, stimuleert dat om een stap te nemen. De methodiek van ontdekkend, onderzoekend en ontwerpend leren sluit hier goed op aan. Nu is het zo dat het ene kind sneller gemotiveerd is dan het andere. Persoonlijkheidsgerelateerde factoren spelen een rol voor zowel de leerling als de groepsleerkracht. Leerkrachten die sterk gericht zijn op professional leren zijn onderzoekend wat wel en wat niet werkt. Door deze attitude dragen ze bij aan de motivatie van hun leerlingen.  


Zelfdeterminatietheorie
De zelfdeterminatietheorie van Deci en Ryan gaat uit van drie basisvoorwaarden voor motivatie. Competentie, verbondenheid en autonomie. Deci en Ryan geven aan dat de mens van nature nieuwgierig is. Met deze basishouding komen kinderen de basisschool binnen maar door de institutionalisering van het onderwijs raken schoolkinderen deze houding soms snel weer kwijt. Door de drie basisvoorwaarden voor motivatie te optimaliseren kan je de natuurlijke wil om te leren bewust aanspreken.


Wat kan de school en leerkracht doen om de motivatie te vergroten?
Wanneer je leerlingen meer hun eigen keuzes laat maken (autonomie) en betrekt bij hun eigen leerproces (gepersonaliseerd onderwijs) vergroot je de kans op motivatie. Wanneer je de leerling het gevoel geeft dat het doel of de gestelde opdracht haalbaar is, begin je eraan (competentie). Want als je niet competent voelt, ga je er niet eens aan beginnen.
Wanneer je de leerlingen het gevoel geeft dat ze er mogen zijn, dat je verbonden met ze bent, wordt er een relatie aangegaan en ontstaat er een positief leerklimaat (verbondenheid).


Belonings- en motivatiematerialen
Welke rol speelt de beloningssticker maar ook beloningskaarten, miniposters  en vele andere producten nu op motivatie? De sticker maakt onderdeel uit van motivatieproces. Door een leerling persoonlijk te belonen met een sticker geef je ze aandacht en erkenning (verbondenheid). De mindsetstickers  dragen bij aan een positieve mindset en geven bijvoorbeeld complimenten over het doorzettingsvermogen of de gebruikte strategie. Je geeft hiermee aan dat ze competent zijn. De kracht van belonings- en motivatieproducten zit hem in de erkenning, de aandacht van de juf of meester, in het feit dat je er mag zijn en op de goede weg bent.  



                                                  Claudia Doorschodt Pedagoog en eigenaar van Uitgeverij de Stulp